Công điện số 2755/CĐ-BCT ngày 18/4/2025 của Bộ Công Thương không chỉ là chỉ đạo hành chính thông thường, mà còn là bước đi cứng rắn nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân trong bối cảnh thị trường đang đối diện với nhiều nguy cơ từ hàng hóa giả, đặc biệt là thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
1. Cơ sở pháp lý của việc tăng cường giám sát thị trường
Công điện 2755/CĐ-BCT được ban hành dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc, gồm:
- Luật An toàn thực phẩm 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2018)
- Luật Dược 2016
- Luật Quảng cáo 2012
- Các Nghị định hướng dẫn thi hành về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, y tế và an toàn thực phẩm
Những văn bản trên quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong việc giám sát, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro từ sản phẩm không đảm bảo.
2. Những yêu cầu cụ thể trong Công điện 2755/CĐ-BCT
- Theo dõi sát biến động thị trường: Yêu cầu các đơn vị quản lý thị trường phải nắm bắt tình hình cung cầu, giá cả và chất lượng các mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là thuốc và thực phẩm.
- Xử lý thông tin sai lệch, quảng cáo gian dối: Đây là hành vi vi phạm Luật Quảng cáo và có thể bị xử phạt hành chính lên tới hàng trăm triệu đồng, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
- Tăng cường hậu kiểm các cơ sở kinh doanh: Thực hiện kiểm tra chất lượng sản phẩm sau khi lưu hành, nhằm phát hiện và thu hồi kịp thời các sản phẩm không đạt chuẩn.
- Đảm bảo an toàn thực phẩm và dược phẩm: Giám sát hoạt động của các nhà sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, đồng thời công bố công khai các trường hợp vi phạm để người dân nắm rõ.
- Đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật: Công điện yêu cầu các địa phương và đơn vị truyền thông phối hợp phổ biến kiến thức pháp luật về tiêu dùng an toàn và nhận diện hàng giả.
3. Bình luận pháp lý và kiến nghị
Từ góc nhìn pháp luật, Công điện này là một động thái cần thiết và đúng lúc. Tuy nhiên, để hiệu quả thực thi được nâng cao, cần:
- Tăng cường phối hợp liên ngành giữa Bộ Công Thương, Bộ Y tế và các cơ quan công an.
- Cần có cơ chế xử phạt nghiêm minh và công khai, tránh tình trạng xử lý hình thức.
- Huy động vai trò của người tiêu dùng và báo chí trong việc phản ánh vi phạm.
- Công điện 2755/CĐ-BCT là một bước đi mạnh mẽ trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng kém chất lượng, đặc biệt là trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng. Cùng với khung pháp lý hiện hành, việc triển khai nghiêm túc các yêu cầu trong công điện sẽ góp phần nâng cao niềm tin thị trường và bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tiêu dùng Việt Nam.
Viện Hỗ Trợ Pháp Luật và Kinh Tế