Những năm gần đây, việc chuyển tiền qua tài khoản cá nhân, đặc biệt với hình thức thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ mà không xuất hóa đơn, đang ngày càng phổ biến. Nhiều người đặt câu hỏi: Nếu không kinh doanh mà vẫn nhận chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, liệu có bị truy thu thuế? Và nếu vi phạm, mức xử phạt hành chính với hành vi trốn thuế là gì?
1. Nhận chuyển tiền cá nhân không kinh doanh: Có bị truy thu thuế?
Theo quy định tại khoản 6 Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, trường hợp người nộp thuế có hành vi vi phạm nghĩa vụ thuế (như trốn thuế, kê khai sai, chậm nộp) nhưng đã quá thời hiệu xử phạt thì vẫn bị truy thu đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp cho thời gian mười năm trở về trước, kể từ ngày phát hiện vi phạm. Riêng trường hợp không đăng ký thuế, thì phải nộp đủ toàn bộ số thuế thiếu cho toàn bộ thời gian trước đó.
Đáng lưu ý, việc nhận tiền chuyển khoản vào tài khoản cá nhân không tự động bị coi là hành vi kinh doanh hoặc vi phạm pháp luật thuế, nếu không phát sinh hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, nếu có hành vi trốn thuế, che giấu doanh thu, hoặc hoạt động kinh doanh mà không kê khai, không xuất hóa đơn, thì sẽ bị xử lý truy thu theo quy định.
Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm sẽ phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Nếu cá nhân không kê khai hoặc kê khai không đúng, sẽ bị truy thu thuế, xử phạt hành chính hoặc thậm chí xử lý hình sự.
Cục thuế và các Chi cục Thuế địa phương cũng đã có văn bản cảnh báo việc một số cá nhân, hộ kinh doanh chỉ nhận tiền mặt hoặc chuyển khoản vào tài khoản cá nhân không đăng ký kinh doanh nhằm né thuế. Đây là hành vi vi phạm quy định về nghĩa vụ thuế, có thể dẫn đến truy thu, ấn định thuế và xử lý theo luật.
2. Xử phạt hành chính với hành vi trốn thuế
Theo Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, mức xử phạt hành chính với hành vi trốn thuế được chia theo các cấp độ:
-
Phạt 1 lần số thuế trốn nếu có tình tiết giảm nhẹ;
-
Phạt 1,5 lần nếu không có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ;
-
Phạt 2 lần nếu có 1 tình tiết tăng nặng;
-
Phạt 2,5 lần nếu có 2 tình tiết tăng nặng;
-
Phạt 3 lần nếu có từ 3 tình tiết tăng nặng trở lên.
Ngoài ra, người vi phạm bị buộc nộp lại số thuế trốn, cộng với tiền chậm nộp. Các hành vi cụ thể bị xử phạt gồm:
-
Không khai thuế, kê khai sai, không lập hóa đơn, dùng hóa đơn/chứng từ không hợp pháp;
-
Không ghi chép doanh thu vào sổ sách kế toán;
-
Hoạt động kinh doanh trong thời gian đã thông báo tạm ngừng nhưng không kê khai thuế…
3. Gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, TNCN năm 2025 cho cá nhân kinh doanh
Cá nhân, hộ kinh doanh hoạt động trong các ngành được quy định tại Điều 3 Nghị định 82/2025/NĐ-CP, sẽ được gia hạn nộp thuế GTGT và TNCN phát sinh trong năm 2025 đến ngày 31/12/2025.
Nội dung gia hạn này áp dụng đối với các nhóm ngành chịu ảnh hưởng bởi khó khăn kinh tế – xã hội, cần hỗ trợ thanh khoản trong giai đoạn phục hồi sau dịch và suy giảm tiêu dùng.
Như vậy, việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân không bị truy thu thuế nếu không có hoạt động kinh doanh hoặc vi phạm nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu kinh doanh trốn thuế, không kê khai đúng, hoặc cố tình gian lận thuế, cơ quan thuế có thể truy thu và xử phạt nghiêm khắc theo quy định pháp luật.
