Ngày Quốc Tế Phụ Nữ 8/3 năm 2025 đánh dấu cột mốc 115 năm kể từ khi sự kiện này được chính thức công nhận tại Hội nghị Phụ nữ Quốc tế ở Copenhagen (Đan Mạch) năm 1910. Từ khởi nguồn là phong trào đòi quyền lợi cho nữ công nhân ngành dệt may, ngày này đã trở thành biểu tượng toàn cầu cho nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới, ghi nhận những đóng góp của phụ nữ trong mọi lĩnh vực. Tại Việt Nam, ngày 8/3 không chỉ là dịp tôn vinh phái đẹp mà còn phản ánh hành trình lịch sử đấu tranh kiên cường của phụ nữ qua các thời kỳ.
Lịch Sử Hình Thành và Ý Nghĩa Toàn Cầu
Khởi Nguồn Từ Phong Trào Lao Động Nữ
Tiền thân của Ngày Quốc Tế Phụ Nữ bắt nguồn từ phong trào đình công của nữ công nhân dệt may tại New York (Mỹ) năm 1857, khi hàng nghìn người biểu tình đòi giảm giờ làm và tăng lương. Đến năm 1909, Đảng Xã hội Mỹ chính thức chọn ngày 28/2 hàng năm làm “Ngày Phụ nữ” để tưởng niệm sự kiện này.
Năm 1910, tại Hội nghị Phụ nữ Quốc tế ở Copenhagen, Clara Zetkin – nhà hoạt động xã hội người Đức – đề xuất thành lập Ngày Quốc Tế Phụ Nữ như một sự kiện thường niên toàn cầu. Đến 19/3/1911, hơn 1 triệu người tại Áo, Đan Mạch, Đức và Thụy Sĩ xuống đường đòi quyền bầu cử, cải thiện điều kiện lao động.
Mốc Son 8/3 và Bối Cảnh Chiến Tranh
Ngày 8/3/1917, hàng nghìn phụ nữ Nga biểu tình đòi “Bánh mì và Hòa bình”, góp phần khởi động Cách mạng Tháng Mười. Từ đó, Liên Xô chính thức chọn 8/3 làm ngày kỷ niệm, dần lan tỏa thành ngày lễ quốc tế. Năm 1975, Liên Hợp Quốc công nhận 8/3 là Ngày Quốc Tế Phụ Nữ, thúc đẩy các mục tiêu về bình đẳng giới.
Chủ Đề 2025: “Thúc Đẩy Hành Động”
Trọng Tâm Của Chiến Dịch Toàn Cầu
Chủ đề năm 2025 – “Thúc Đẩy Hành Động” – phản ánh tính cấp bách của việc rút ngắn khoảng cách giới trong bối cảnh thế giới cần 135 năm nữa để đạt bình đẳng hoàn toàn. Trọng tâm bao gồm:
- Cải cách pháp lý: Thực thi luật chống phân biệt đối xử và bảo vệ quyền phụ nữ.
- Trao quyền kinh tế: Tăng tỷ lệ nữ giới trong lãnh đạo doanh nghiệp, hiện chỉ chiếm 25% số ghế hội đồng quản trị toàn cầu.
- Giáo dục STEM: Thu hẹp khoảng cách giới trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, nơi phụ nữ chỉ chiếm 28% lực lượng lao động.
Việt Nam Trong Lộ Trình Toàn Cầu
Theo Báo cáo Khoảng cách Giới Toàn cầu 2024, Việt Nam xếp thứ 72/146 quốc gia, tăng 8 bậc so với 2023 nhờ cải thiện tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội (30.26%). Chính phủ đặt mục tiêu nâng tỷ lệ này lên 35% vào 2030, đồng thời tăng số nữ doanh nhân lên 30%.
Sắc Màu Văn Hóa: Cách Thế Giới Kỷ Niệm 8/3
Truyền Thống Đa Dạng
- Italy: Đàn ông tặng phụ nữ hoa mimosa vàng – biểu tượng của sức mạnh và sự đồng hành.
- Nga: Ngày lễ chính thức với hoa, quà tặng và biểu diễn nghệ thuật.
- Mexico: Dựng “Tượng đài Phản kháng” (Antimonumenta) tại Quảng trường Zócalo để tưởng niệm nạn nhân của bạo lực giới.
Sự Kiện Nổi Bật 2025
Năm nay, Hội nghị Phụ nữ Toàn cầu tại New York (Mỹ) tập trung vào kỷ niệm 30 năm Tuyên bố Bắc Kinh (1995), đánh giá tiến độ 12 lĩnh vực ưu tiên như giáo dục, y tế và tham chính.
Việt Nam: Hành Trình Từ Lịch Sử Đến Hiện Đại
Di Sản Lịch Sử và Bản Sắc Riêng
Việt Nam kỷ niệm hai ngày Phụ nữ (8/3 và 20/10), phản ánh sự hòa quyện giữa giá trị toàn cầu và bản sắc dân tộc. Năm 2025 còn trùng với kỷ niệm 1985 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40–43 SCN), biểu tượng cho tinh thần bất khuất của phụ nữ Việt.
Những Cột Mốc Đáng Nhớ:
- 1930: Thành lập Hội Phụ nữ Phản đế Đông Dương – tiền thân của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam.
- 1965: Phát động phong trào “Ba đảm đang” với 8 triệu phụ nữ tham gia sản xuất và chiến đấu.
- 1985: Trao giải thưởng Kovalevskaia đầu tiên cho các nhà khoa học nữ xuất sắc.
Hoạt Động Kỷ Niệm Năm 2025
1. Hội Nghị Quốc Tế Về Nữ Cảnh Sát và An Ninh
Bộ Công An phối hợp với UN Women tổ chức Hội nghị Quốc tế “Thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong lực lượng thực thi pháp luật” tại Hà Nội từ ngày 6–7/3. Sự kiện quy tụ hơn 200 đại biểu, bao gồm 30 nữ cảnh sát từ 15 quốc gia, thảo luận về chính sách bình đẳng giới và cơ hội lãnh đạo cho phụ nữ trong ngành an ninh.
2. Lễ Hội Áo Dài TP.HCM
Lễ hội Áo Dài TP.HCM 2025 với chủ đề “Áo Dài Việt – Tỏa Sáng Tương Lai” diễn ra từ 1–9/3, thu hút hàng chục nghìn người tham gia. Các hoạt động nổi bật:
- Múa tập thể áo dài: 3.000 phụ nữ trình diễn trên phố đi bộ Nguyễn Huệ vào sáng 8/3.
- Triển lãm nghệ thuật: Trưng bày 100 thiết kế áo dài lấy cảm hứng từ lịch sử và văn hóa Việt.
- Cuộc thi sáng tạo: Thiết kế áo dài trên chất liệu denim và gốm, hướng đến giới trẻ.
3. Triển Lãm Nghệ Thuật Của Nữ Nghệ Sĩ
Tại TP.HCM, triển lãm “Quê Hương Qua Ống Kính Nhiếp Ảnh Nữ” trưng bày 159 tác phẩm của 53 nghệ sĩ nữ. Bên cạnh đó, triển lãm “Mẹ và Con” của câu lạc bộ Nghệ sĩ Nữ Ngân Hà giới thiệu 27 tác phẩm hội họa về tình mẫu tử.
4. Hội Thảo Và Đào Tạo Kỹ Năng Lãnh Đạo
- Hội thảo “Nam và Nữ Lãnh Đạo Có Khác Nhau?” tại Hà Nội ngày 7/3.
- Diễn đàn “Lãnh đạo nữ trong Kỷ nguyên Số” quy tụ 500 nữ doanh nhân và chính trị gia.
5. Trao Giải Thưởng Kovalevskaia
Vinh danh GS. TS Nguyễn Thị Thanh Mai (Viện Hóa sinh biển) và tập thể nữ khoa học Viện Vắc-xin Nha Trang vì những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực khoa học.
Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 năm 2025 không chỉ là dịp kỷ niệm lịch sử mà còn là cơ hội để đánh giá thành tựu và thách thức trong hành trình hướng tới bình đẳng giới. Tại Việt Nam, các hoạt động kỷ niệm phản ánh sự hội tụ giữa truyền thống và hiện đại, tôn vinh phụ nữ không chỉ trong vai trò gia đình mà còn là những người tiên phong trong mọi lĩnh vực của xã hội.
Với chủ đề “Thúc Đẩy Hành Động”, năm 2025 đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực toàn cầu nhằm xây dựng một thế giới bình đẳng, nơi mọi phụ nữ và trẻ em gái đều có cơ hội phát triển toàn diện và đóng góp cho xã hội.
